10:50 AM
पाठ्यांश शीर्षकM साधारण नेपाली –१ पाठ्यांश प्रकृति ः सैद्धान्तिक
पाठ्यांश सङ्केत क्रेडिट आवर ः ३
तह ः बि.एड. पाठ्यघन्टी ः ४८
सेमेस्टर ः पहिलो
१= पाठ्यांशको परिचय
यस पाठ्यांशले नेपाली भाषामा विशिष्ट बोध, अभिव्यक्ति र रचना कौशलको विकास गर्ने लक्ष्य राखेको छ । यस पाठ्यांशमा नेपाली भाषाको परिचय, यसका मानक कथ्य र लेख्य रूपको स्वरूप र प्रकार्य क्षेत्र, शब्दभण्डार, वाक्यतत्त्वपरक रचना, नेपाली वाङ्मयका विविध क्षेत्रका गद्यांशको पठनबोध, बुँदाटिपोट र संक्षेपीकरणको अभ्यास, व्यावहारिक लेखन तथा सूचना तथ्यको रूपान्तरका साथै निर्धारित साहित्यिक कृतिहरूको पठन, आस्वादन र अभिव्यक्ति क्षमताको विकास गर्ने पाठ्यवस्तु राखिएका छन् ।
२. साधारण उद्देश्यहरू
- यस पाठ्यांशका साधारण उद्देश्यहरू निम्नानुसार रहेका छन् ः
- नेपाली भाषाको स्वरूप, प्रयोगको स्थिति र प्रकार्य क्षेत्रका साथै सन्दर्भपूर्ण वाक्य निर्माणमा सक्षम तुल्याउने,
- निर्धारित गद्यांशबाट विशिष्ट बोध प्रश्नको उत्तर लेखन, बँुदाटिपोट र संक्षेपीकरणको अभ्यासमा दक्ष बनाउने,
- निर्धारित वाक्यकोटिमा आधारित भई स्वतन्त्र र निर्देशित रचना लेख्न सक्षम तुल्याउने,
- व्यावहारिक लेखनको सिप विकासमा दक्ष बनाउने,
- तालिका, चित्राकृति, रेखाचित्र र आरेखका सूचनालाई अनुच्छेदमा रूपान्तरण गर्न सक्ने बनाउने,
- निर्दिष्ट साहित्यिक विधा सरसरती पठन, आस्वादन र प्रतिक्रिया लेखनको अभ्यास गराउने ।
३. विशिष्ट उद्देश्य र पाठ्यवस्तु
ljlzi6 p2]Zo
|
kf7\oj:t'
|
·
g]kfnL efiffsf] sYo / n]Vo ¿ksf]
kl/ro lbg,
·
g]kfnL efiffsf] k|of]u If]q
atfpg,
·
klxnf] / bf];|f] efiffsf ¿kdf
g]kfnL efiffsf] l:ylt klxNofpg,
·
g]kfnL efiffsf ljlzi6 k|sfo{x¿
pNn]v ug{ .
·
g]kfnLsf zAb;|f]t / zAbju{sf]
klxrfg u/L ltgsf] k|of]u ug{,
·
zAblgdf{0fsf] k|ls|of atfpg,
|
PsfO Ps M g]kfnL efiffsf] kl/ro, k|of]u / zAbe08f/ -*_
!=! sYo / n]Vo
g]kfnL efiff
!=@ g]kfnL efiffsf]
k|of]uIf]q
!=# klxnf] efiffsf ¿kdf g]kfnL efiffsf] k|of]u
!=$ bf];|f] efiffsf
¿kdf g]kfnL efiffsf] k|of]u
!=% g]kfnL efiffsf
ljlzi6 k|sfo{x¿
!=%=! lzIff
!=%=@ ;flxTo
!=%=# sfg'g
!=%=$ ;~rf/
!=%=% k|zf;g
!=%=^ 1fglj1fg
!=^ g]kfnL zAbe08f/
!=^=! zAb ;|f]t
·
tT;d
·
tb\ej
·
cfuGt's zAbx¿sf] k|of]u / k|:t'lt
!=^=@ zAbju{sf] k|of]u / k|:t'lt
·
gfd
·
;j{gfd
·
ljz]if0f
·
ls|of
·
gfdof]uL
·
ls|ofof]uL
·
;+of]hs
·
lj:doflbaf]ws
·
lgkft
!=^=# zAblgdf{0f
k|ls|ofsf] k|of]u / k|:t'lt
·
;u{k4lt
–
pk;u{
–
k|Too - s[t\, tl4t_
·
;df; / låTj k4lt
|
·
g]kfnL jfª\dosf ljleGg
ljifoIf]q;Fu ;DalGwt af]wfTds k|Zgsf] pQ/ lbg .
·
ljleGg ljifoIf]q;Fu ;DalGwt
a'Fbfl6kf]6 / ;+If]kLs/0fsf] k|of]u / cEof; ug{,
·
jfSosf]l6cg'¿k j0f{gfTds k|s[ltsf
:jtGq cg'R5]b /rgf ug{,
·
lgb]{lzt jfSosf]l6nfO{ jfSofGt/0f
ug{ .
|
PsfO b'O{ M k7gaf]w, a'bfl6kf]6,;ª\If]kLs/0f /
jfSotTTjk/s /rgf -!^_
@=! k7gaf]w
g]kfnL
jfª\dosf ljljw If]q / ljifo;Fu ;DalGwt ;fdfGo / ljlzi6 af]w k|Zgx¿sf] pQ/
n]vg / k|:t'lt - efiff, ;flxTo, lzIff,
e"uf]n, s[lif, cy{jfl0fHo, ;"rgf tyf ;~rf/, dgf]lj1fg, ;dfh, ;+:s[lt, bz{g,
lj1fg tyf k|ljlw / :jf:Yo, jftfj/0f, sfg'g, v]ns'b_
@=@a'bfl6kf]6 / ;+If]kLs/0f
@=@=! a'Fbfl6kf]6sf] k|of]u / k|:t'lt
@=@=@ ;+If]kLs/0fsf] k|of]u / k|:t'lt
@=# jfSotTTjk/s
/rgf
@=#=! lnª\u, jrg, k'?if / cfb/sf cfwf/df :jtGq /rgf
@=#=@ lnª\u, jrg, k'?if / cfb/sf cfwf/df jfSofGt/0f
|
·
Jofjxfl/s n]vg ug{ .
|
PsfO ltg M Jofjxfl/s n]vg -^_
#=! lgj]bg
#=@ ekf{O{
#=# dGh'/Lgfdf
#=$ tD;'s
#=% hfx]/L
#=^ sfof{noLo l6Kk0fL
#=& ef}r/ -uf]Zjf/f ef}r/ / a}ª\s ef}r/_
|
·
;"rgf / tYonfO{ cg'R5]bdf
¿kfGt/ ug{,
|
PsfO rf/ M ;"rgf / tYosf] ¿kfGt/0f -^_
$=! tflnsf tyf
lrqfs[lt -j[Qfsf/ tyf :tDefs[lt_ df k|:t't ;"rgf / tYonfO{ cg'R5]bdf
¿kfGt/
$=@ /]vflrq tyf
cf/]vdf k|:t't tYo / ;"rgfnfO{ cg'R5]bdf ¿kfGt/
|
·
lgwf{l/t ;flxlTos s[ltsf] ;/;tL{
cWoog u/L k|ltlqmofTds pQ/ n]Vg .
|
PsfOkfrM ;flxlTos s[ltsf] k7g, cf:jfbg / k|ltls|ofTds
n]vg -!@_
%=! sYff
%=!=! ljZj]Zj/k|;fb sf]O/fnf M Ps /ft
%=!=@ efuL/yL >]i7 M dft[Tjsf] lrTsf/
%=!=# /fh]Gb| ljdn M r/f
af]N5
%=@ sljtf
%=@=! nIdLk|;fb b]jsf]6f M ofqL
%=@=@ dfwjk|;fb l3ld/]M Ps} / d'7L w/tLsf] w"nf]
%=@=# cd/ lu/L M r/fsf
uLtx¿
%=# lgaGw M
%=#=! zª\s/ nfld5fg] M hLjg M Ps k|fWofks
%=#=@ e}/j cof{n M dxfk'?ifsf]
;ª\ut
%=$ Psfª\sL
%=$=! x[borGb|l;+x k|wfg M d?e"ldsf n]vs
|
४= प्रायोगिक क्रियाकलाप र शिक्षण प्रविधि
प्रायोगिक क्रियाकलाप र शिक्षण प्रविधिलाई दुई समूहमा विभाजन गरिएको छ ः पहिलोमा साधारण शिक्षण प्रविधि र दोस्रोमा विशिष्ट शिक्षण प्रविधि ।
४.१ साधारण शिक्षण प्रविधि
प्रत्येक एकाइमा आवश्यकताअनुसार शिक्षकले सम्बन्धित विषयवस्तुको प्रस्तुति, व्याख्यान, छलफल, प्रश्नोत्तर गराई विद्यार्थीहरूलाई तत्सम्बन्धी अभ्यास गर्न लगाइने छ ।
४.२ विशिष्ट शिक्षण प्रविधि
PsfO
|
lqmofsnfk
|
Ps
g]kfnL zAbe08f/
|
;fd"lxs
lqmofsnfksf ?kdf zAb ;|f]t, zAbju{ /
zAblgdf{0f k|ls|ofsf] k|of]u / k|:t'lt ug{ nufpg]
|
b'O{
a'bf l6kf]6 / ;+If]kLs/0f tyf jfSotTTjk/s /rgf
|
·
a'Fbfl6kf]6 / ;+If]kLs/0fsf]
k|of]u / k|:t'ltdf JolStut / ;fd"lxs cEof; u/fpg]
·
lnª\u, jrg, k'?if / cfb/sf
cfwf/df :jtGq / lgb{]lzt /rgf n]Vg]
cEof; u/fpg] / sIffdf k|:t't ug{ nufpg]
|
ltg
Jofjxfl/s n]vg
|
Hff]8L
;d"xdf lgj]bg, ekf{O{, dGh'/Lgfdf, hfx]/L, sfof{noLo l6Kk0fL / ef}r/
n]Vg nufO{ sIffdf k|:t't ug{ nufpg] /
lzIfsn] cfjZostfcg';f/ k[i7kf]if0f lbg],
|
rf/
;"rgf / tYosf] ¿kfGt/
|
;fd"lxs lqmofsnfksf ?kdf tflnsf, lrqfs[lt, /]vflrq
tyf cf/]vdf k|:t't tYo / ;"rgfnfO{ cg'R5]bdf ¿kfGt/ ug{ nufO{ sIffdf
k|:t't u/fpg] / lzIfsn] cfjZoStfcg';f/ k[i7kf]if0f lbg],
|
kfr
;flxlTos s[ltsf] k7g, cf:jfbg / k|ltls|ofTds n]vg
|
lgwf{l/t
;flxlTos s[ltsf] k7g, cf:jfbg /
k|ltls|ofTds n]vgsf nflu JolStut jf ;fd"lxs cEof; ug{ nufpg] .
|
साहित्यिक कृतिको पठन, आस्वादन र प्रतिक्रियात्मक लेखन निर्धारित साहित्यिक कृतिको पठन, आस्वादन र प्रतिक्रियात्मक लेखनका लागि व्यक्तिगत वा सामूहिक अभ्यास गर्न लगाउने ।
५. मूल्याङ्कन प्रक्रिया
मूल्याङ्कन दुई प्रकारले गरिनेछ ः
५.१ आन्तरिक मूल्याङ्कन ः यसका निम्ति चालिस प्रतिसत अङ्क निर्धारण गरिएको छ । ५.२ बाह्यमूल्याङकनः यसका निम्ति साठी प्रतिशत अङ्क निर्धारण गरिएको छ । आन्तरिक मूल्याङ्कन कक्षा शिक्षणसँगै गरिनेछ र बाह्य मूल्याङ्कन डिन कार्यालयले निर्धारण गरेको सेमेस्टर प्रणालीअनुसार हुने छ । यसका लागि निम्नानुसारको प्रश्नयोजना रहेको छ ः
cfGtl/s d"Nofª\sg -$) k|ltzt_
qm=;+=
|
lqmofsnfk
|
cª\s
|
!
|
pkl:ylt
|
%
|
@
|
l;sfO lqmofsnfkdf
;xeflutf
|
%
|
#
|
klxnf] cfGtl/s k/LIff
|
!)
|
$
|
bf];|f] cfGtl/s k/LIff
|
!)
|
%
|
t];|f] cfGtl/s k/LIff
|
!)
|
hDdf
|
$)
|
|
AffXo k/LIff -^) k|ltzt_
qm=;+=
|
k|Zgsf] lsl;d
|
cª\s
|
!
|
j:t'ut k|Zg -!)×! = !)_
|
!)
|
@
|
;+lIfKt pQ/fTds k|Zg -^× % = #)_
|
#)
|
#
|
ljj]rgfTds k|Zg -@×!) = @)_
|
@)
|
hDdf
|
^)
|
|
पाठ्यपुस्तकM
गौतम, देवीप्रसाद, भण्डारी, पारसमणि र ओझा, रामनाथ (२०७०), स्नातक नेपाली, काठमाडौं ः विद्यार्थी पुस्तक भण्डार (सम्बद्ध अंश मात्र) ।
सन्दर्भ सामग्री
अर्याल, भैरव (२०७१), जयभुँडी, काठमाडौं ः रत्न पुस्तक भण्डार ।
कोइराला, विश्वेश्वरप्रसाद (२०६०), दोषी चस्मा, ललितपुर ः साझा प्रकाशन ।
गौतम, देवीप्रसाद र घिमिरे, कृष्णप्रसाद (सम्पा.) (२०६३), नेपाली कथा भाग ३, ललितपुर ः साझा प्रकाशन ।
गिरी, अमर (२०६३), चराका गीतहरू, ललितपुर ः साझा प्रकाशन ।
घिमिरे, माधवप्रसाद (२०६०), किन्नरकिन्नरी, ललितपुर ः साझा प्रकाशन ।
देवकोटा, लक्ष्मीप्रसाद (२०६२), लक्ष्मी कविता सङ्ग्रह, ललितपुर ः साझा प्रकाशन ।
प्रधान, हृदयचन्द्रसिंह (२०६१), मरुभूमिका लेखक’, साझा एकाङ्की, ललितपुर ः साझा प्रकाशन ।
लामिछाने, शङ्कर (२०५८), गोधूली संसार, ललितपुर ः साझा प्रकाशन ।
विमल, राजेन्द्र (२०६१), आँखाका समयहरू, काठमाडौं ः साङ्ग्रिला प्रकाशन ।